بوپرنورفین - BUPRENORPHINE

فارماکودینامیک
بوپرنورفین به گیرنده‌های اپیوئیدی در سیستم اعصاب مرکزی و سایر بافت‌ها متصل شده و عملکرد خود را که شامل اثرات بی‌دردی، القای خواب آلودگی و تضعیف سیستم تنفسی می‌باشد، اعمال می کند.
 گیرنده‌های اپیوئیدی در طناب نخاعی و سایر بافت‌ها وجود دارد و تحریک آنها در وهله اول، اثرات بی‌دردی و خواب آوری ایجاد می‌کند. علاوه بر این، دارو باعث تغییر در خلق و خو و ایجاد سرخوشی نیز می‌ گردد. بوپرنورفین مرکز تنفس را مهار می‌کند و رفلکس سرفه را کاهش می‌دهد و باعث انقباض مردمک ها می‌شود.

فارماکوکینتیک
جذب
• فراهمی زیستی: 79% 
• شروع اثر: تزریق عضلانی: 15 دقیقه
• طول اثر: 4 -10 ساعت 
• زمان حداکثر غلظت پلاسمایی: کمتر از 2 دقیقه 
توزیع
• اتصال به پروتئین: 96 درصد 
• حجم توزیع:  97-187 لیتر بر کیلوگرم
متابولیسم
• متابولیسم :کبدی 
حذف
• نیمه عمر ~ 2.2 ساعت
• دفع دارو: ادرار و مدفوع 


موارد منع مصرف
• حساسیت مفرط 
• تضعیف تنفسی 
• انسداد گوارشی
• آسم شدید یا حاد ریوی
• ایلئوس پارالیتیک

عوارض جانبی 
افسردگی - اضطراب - بی خوابی - یبوست - تهوع - استفراغ - تشنج - سرگیجه - توهم - تاکیکاردی - اختلالات بینایی - آریتمی - تغییرات فشار خون - آپنه - سرخوشی - کما - ضعف عصبی - برادیکاردی - منگی - حرکات بی اختیار عضلات اسکلتی - تضعیف تنفسی بعد از جراحی - سداسیون

تداخلات دارویی
منع مصرف 
آلویموپان – دروندرون – لیفامولین – تیوریدازین

هشدارها
از آنجا که بوپرنورفین یک آگونیست نسبی گیرنده‌های مو است؛ احتمال سوء استفاده و اعتیاد به آن وجود دارد.
• افت فشار خون : به علت احتمال ایجاد افت فشار خون، باید در بیماران مبتلا به هایپوولمیا، اختلالات قلبی (شامل انفارکتوس میوکارد حاد) یا در مصرف همزمان با داروهای ایجاد کننده هایپوولمیا (شامل فنوتیازین‌ها یا بیهوش کننده‌های عمومی) با احتیاط مصرف شود. قبل از شروع درمان یا طی آن بیمار باید از نظر فشار خون تحت نظر باشد.
• حساسیت مفرط: بوپرنورفین ممکن است باعث بروز واکنش‌های آنافیلاکتیک شود.
• تضعیف تنفسی: حتی در دوزهای معمول ممکن است تضعیف تنفسی جدی و تهدید کننده حیات ایجاد شود. بنابراین بیمار باید کاملا تحت نظر باشد. افزایش سطح دی اکسید کربن ناشی از تضعیف تنفس، ممکن است باعث تشدید اثرات خواب آوری دارو گردد.
• دارو باید توسط افراد با تجربه و آموزش دیده تزریق شود و از تزریق دارو در روندهای درمانی یا تشخیصی بدون کنترل سطح هوشیاری خودداری شود. علاوه براین لوازم احیای قلبی تنفسی و اینتوبه کردن نیز باید در دسترس باشد.
• سندرم سروتونین ممکن است در بیماران دریافت کننده داروی بوپرنورفین همراه با سایر داروهای سروتونرژیک (SSRIs،SNRIs ، TCAs، تریپتان‌ها، آنتاگونیست‌های گیرنده 5HT3، میرتازاپین، ترازدون و ترامادول ) یا مختل کننده متابولیسم سروتونین (مهار کننده های آنزیم MAO ) ایجاد شود. این سندرم حتی در دوزهای معمول دارو هم ممکن است اتفاق بیفتد. تظاهرات سندرم سروتونین تغییر در حالات روحی (آژیتاسیون، توهم و کما)، ناپایداری اتونوم ( تاکی کاردی، ناپایداری فشارخون و هایپرترمی)، عدم هماهنگی عصب عضله (هایپررفلکسی، سختی عضلات) و علائم گوارشی (تهوع، استفراغ و اسهال) می باشد.
• در صورت استفاده با سایر داروهای تضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی مانند ضد افسردگی‌ها، سایر اپیوئیدها، خواب آورها، بی هوش کننده‌های عمومی و ... ممکن است عوارض سداسیون و تضعیف CNS تشدید شود. در صورت نیاز به مصرف همزمان دو دارو باید تنظیم دوز مجدد صورت پذیرد.
• سندرم محرومیت از اپیوئید، در نوزادان متولد شده از مادرانی که مصرف طولانی مدت بوپرنورفین را داشته اند ممکن است ایجاد شود.
• ریسک ایجاد آپنه در بیماران با اختلالات مزمن ریوی وجود دارد. بیمار باید به دقت تحت نظر باشد و دارو از دوز کم شروع شود. هرچند بهتر است از مصرف دارو در این افراد خودداری شود.
• افزایش فاصله QT ممکن است روی دهد، که در صورت مصرف سایر داروهای افزاینده این فاصله (کینیدین، پروکاینامید، دیزوپیرامید، سوتالول، آمیودارون و دوفتیلاید)، احتمال آن افزایش می یابد.
• اثرات تضعیف تنفسی اپیوئیدها ممکن است باعث احتباس دی اکسید کربن و افزایش فشار مایع مغزی نخاعی شود.
• در صورت وجود هایپوتیروئیدیسم، میکزادم، نارسایی آدرنوکورتیکال، سندرم محرومیت از الکل، سن بالا و ناتوانی، توهم، سایکوز، هایپرتروفی پروستات، تضعیف سیستم اعصاب مرکزی، اختلالات مجاری صفراوی، آسیب سر و افزایش فشار مغزی ممکن است باعث تشدید عوارض جانبی دارو شوند.
• مواردی از هپاتیت سیتولیتیک و هپاتیت همراه با یرقان در افرادی که بوپرنورفین زیرزبانی را برای ترک اعتیاد مصرف کرده بودند مشاهده شده است و در صورت اختلال متوسط تا شدید کبدی این احتمال بیشتر است.
• در اختلالات شدید کلیوی باید با احتیاط فراوان مصرف شود.
• ممکن است دارو باعث انقباض اسفنکتر اودی شده و اختلال شکمی ایجاد کند.
• ممکن است در حین مصرف بوپرنورفین، آستانه تشنج کاهش و احتمال تشنج افزایش یابد.
• در بیمارانی که در اثر درمان سرطان، مبتلا به موکوزیت می باشند جذب فرم زیرزبانی بوپرنورفین بیشتر است بنابراین احتمال عوارض آن نیز افزایش می‌یابد.
• مصرف دارو در دوران بارداری تنها با نظر پزشک و با توجه به سود و ضرر دارو برای جنین تصمیم گیری می‌شود.
• مواردی از نارسایی آدرنال با علائم تهوع، استفراغ، بی‌اشتهایی، خستگی، ضعف و سرگیجه گزارش شده است. در صورت بروز این عارضه باید بوپرنورفین قطع شده و درمان با کورتیکواستروئیدها شروع شود.
• مصرف مزمن داروی بوپرنورفین ممکن است باعث ناباروری شود که در مورد قابل برگشت بودن یا نبودن آن اطلاعات کافی در دسترس نیست.

نکات قابل توصیه
در صورت وجود هرکدام از موارد زیر قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت شود:
• سابقه آلرژی به دارو یا ترکیبات آن و آلرژی به سایر داروها، اختلالات ریوی و تنفسی مانند آسم، سختی تنفس، آپنه خواب، بالا بودن سطح دی اکسید کربن در خون، انسداد معده و روده ، اختلال کبدی، طولانی بودن فاصله QT در الکتروکاردیوگرام .
در صورت مصرف هر کدام از داروهای زیر با پزشک مشورت شود:
• پنتازوسین، ایزوکربوکسازید ، فنلزین، ترانیل سیپرومین ، سلژیلین ، لینزولاید و متیلن بلو.
• بوپرنورفین باید فقط تحت نظر پزشک و در دوز تجویز شده مصرف شود. دوره درمان طبق نظر پزشک باشد و مصرف دارو طولانی تر نشود در غیر این صورت احتمال وابستگی وجود دارد.
• در مصرف طولانی مدت یا دوز بالای دارو قطع آن منجر به علائم سندرم محرومیت می‌شود. بنابراین با نظر پزشک و به صورت مرحله‌ای کاهش یابد.
• از رانندگی و انجام کارهای دقیق تا برگشت کامل هوشیاری بیمار خودداری شود.
• به علت احتمال بروز عدم تعادل در اثر افت فشار خون، نشست و برخواست به آرامی صورت گیرد.
• از آنجا که با مصرف این دارو احتمال اختلالات شدید کبدی وجود دارد، در صورت بروز هر کدام از علائم درگیری کبد شامل تغییررنگ ادرار و مدفوع، زرد شدن سفیدی چشم و پوست، احساس سیری و بی‌اشتهایی با پزشک مشورت گردد.
• مصرف طولانی مدت داروی بوپرنورفین، باعث کاهش سطح هورمون‌های جنسی و اختلالات جنسی و حتی ناباروری می‌شود.
• ممکن است با مصرف این دارو احتمال بروز تشنج در افراد با سابقه قبلی تشنج، افزایش یابد. در این موارد باید با نظر پزشک دوز داروی ضد تشنج مجدد تنظیم شود.
• داروی بوپرنورفین در دوران بارداری یا شیردهی، صرفا با نظر پزشک و سنجش منافع مصرف دارو در مقابل مضرات آن، باید استفاده شود.

مصرف در بارداری
داده ها در بارداری محدود است. با این حال، این داده ها افزایش خطر ناهنجاری‌های عمده را به طور خاص به دلیل قرار گرفتن در معرض بوپرنورفین نشان نمی‌دهد. ممکن است در طول بارداری تنظیم دوز بوپرنورفین مورد نیاز باشد، حتی اگر بیمار قبل از بارداری دوز ثابتی داشته باشد. علائم و نشانه های قطع مصرف، باید به دقت تحت نظر گرفته شود و در صورت لزوم دوز تنظیم شود.
عوارض جانبی جنین/ نوزادی: 
سندرم محرومیت از مواد اپیوئیدی نوزادی ممکن است در نوزادان مادرانی که تحت درمان هستند، رخ دهد.

مصرف در شیردهی
به زنان شیردهی که بوپرنورفین مصرف می کنند توصیه می گردد تا نوزاد را از نظر افزایش خواب آلودگی و مشکلات تنفسی تحت نظر گیرند.

ارسال به افراد دیگر