متادون - METHADONE

Each 5mL contain: Methadone HCL 25mg

مکانیسم اثر
متادون اپیوئیدی صناعی و آگونیست شبه اپیوئیدی است؛ که با اتصال به گیرنده‌های اختصاصی مسیرهای صعودی درد را مهار می‌کند، بنابراین درک و پاسخ به درد را تغییر می‌دهد. باعث ایجاد بی‌دردی، دپرسیون تنفسی و آرام بخشی می‌شود.

فارماکودینامیک
این دارو آگونیست اپیوئید است؛ که با اتصال به گیرنده‌های مو ، کاپا ، دلتا باعث ایجاد اثر ضد دردی و کاهش سرعت تنفس می‌شود و در طولانی مدت وابستگی شبه مورفین دارد.

فارماکوکینتیک
از راه خوراکی و تزریقی جذب، تقریبا کامل و سریع است. شکل خوراکی دارو  پس از 30 دقیقه در پلاسما قابل شناسایی است و پس از 2.5 تا 3 ساعت به حداکثر غلظت پلاسمایی می‌رسد.
فراهمی زیستی بالا و حدود67 تا 97 درصد می‌باشد. در کبد متابولیزه و عمدتا از طریق کلیه‌ها  دفع می‌گردد.
اتصال به پروتئین‌های پلاسما بالا و حدود 86 درصد می‌باشد.
متادون یک آگونیست اپیوییدی با نیمه عمر بالا (تقریبا 24 ساعت) می‌باشد و بیش از سایر اپیوئیدها مانند مورفین برای تسکین درد استفاده می‌شود.

مقدار مصرف 
بزرگسالان
• کنترل درد (در صورت وجود درد شدید و یا مزمن، زمانی که جایگزینی وجود ندارد.)
o بیمارانی که اپیوئید مصرف نمی‌کنند:
2.5-5 میلی‌گرم PO هر 8 تا 12 ساعت . افزایش دوز بصورت 2.5 میلی‌گرم در هر دوز (هر 3-5 روز)
تزریقی(فقط در بیمارانی که قادر به مصرف خوراکی نیستند) : 2.5 تا 10 میلی‌گرم وریدی یا غضلانی هر 8 تا 12 ساعت
دوز نگهدارنده : با توجه به کنترل وضعیت بیمار نسبت به اثربخشی دارو تنظیم می‌گردد. ضمن اینکه برای پیشگیری از افزایش دوز احتیاط لازم باید صورت گیرد.

o تبدیل متادون تزریقی به متادون خوراکی:
5 میلی‌گرم تزریقی = 10 میلی گرم PO
o بیمارانی که به اپیوئیدها مقاوم هستند:
دوزینگ متادون در این بیماران بستگی به میزان مصرف هر بیمار متفاوت است. دوز متادون بیش از 30-40میلی‌گرم در روز نباشد
• سم زدایی
20-30 میلی‌گرم PO یک بار در روز؛ یا حداقل دوز لازم برای سرکوب قطع مصرف. ممکن است به 40 میلی‌گرم در روز در دوزهای منقسم تیتر شود و به مدت 3-2 روز ادامه یابد، سپس در صورت تحمل، 20 درصد روزانه کاهش یابد.
• اصلاحات دوز
o نارسایی کلیه (crcl<10 ml/min) : 50-75% از دوز نرمال
o نارسایی کبدی: در بیماری شدید کبدی توصیه نمی‌شود.
• ملاحظات دوز:
متادون را به طور ناگهانی در بیماران وابسته قطع نکنید.
o محدودیت های استفاده
به دلیل خطرات اعتیاد، سوء مصرف و استفاده نادرست با مواد اپیوئیدی، حتی در دوزهای توصیه شده، و به دلیل خطرات بیشتر در مصرف بیش از حد و مرگ با فرمولاسیون‌های اپیوئیدی با رهش طولانی مدت، برای بیمارانی تجویز شود که گزینه های درمانی جایگزین (مثلاً مسکن‌های غیر مخدر یا مسکن‌های اپیوئیدی Immediate Release) بی اثر هستند، قابل تحمل نیستند، یا برای کنترل درد کافی نیستند.
برای درد حاد یا به عنوان مسکن PRN توصیه نمی‌شود.
o دسترسی به نالوکسان برای مصرف بیش از حد مواد اپیوئیدی
بر اساس عوامل خطر بیمار برای مصرف بیش از حد (به عنوان مثال، استفاده همزمان از داروهای تضعیف کننده CNS، سابقه اختلال مصرف مواد اپیوئیدی، مصرف بیش از حد مواد مخدر قبلی). وجود عوامل خطر نباید از مدیریت صحیح درد جلوگیری کند.
اعضای خانواده (از جمله کودکان) یا سایر افراد نزدیک در معرض خطر بلع تصادفی یا مصرف بیش از حد هستند.

موارد منع مصرف
حساسیت به متادون یا اجزای فرمولاسیون
وضعیت حاد شکمی
اسهال ناشی از سم
کولیت کاذب غشایی
دپرسیون تنفسی
استفاده همزمان از سلژیلین
هیپرکاربیا
انسداد شناخته شده یا مشکوک دستگاه گوارش از جمله ایلئوس فلجی
آسم (حاد)
اختلال قابل توجه تنفسی
درد حاد یا درد بعد از عمل؛ دردی که خفیف است یا انتظار نمی‌رود که ادامه یابد

عوارض جانبی 
تهوع , گیجی , سرگیجه , ضعف , تپش قلب , خواب آلودگی , خستگی , احساس سبکی سر , استفراغ , از دست رفتن اشتها , ضربان قلب سریع , یبوست شدید , افزایش تعریق , تنفس ضعیف یا سطحی , سردرد همراه با درد قفسه سینه و سرگیجه شدید
علائم اختلال ریتم قلب که تهدید کننده زندگی هستند: سردرد همراه با درد قفسه سینه و سرگیجه شدید ، ضربان قلب سریع یا تپش قلب
کاهش سطح کورتیزول : تهوع، استفراغ، از دست دادن اشتها، سرگیجه، خستگی یا ضعف.

تداخلات دارویی
منع مصرف 
آلویموپان - الیگلوستات - یتراکونازول - کتوکونازول - لیفامولین - لووکتوکنازول - راساگیلین - ریبوسیکلیب - سافینامید - سلژیلین
تداخل جدی (از جایگزین استفاده کنید)
آبامتاپیر - آکریواستین - آداگراسب - آلفوزوسین - آمیودارون - آمی سولپراید - آناگرلید - آپالوتامید - آپومورفین - آریپیپرازول - تری اکسید آرسنیک - آرتمتر - آسناپین - آسناپین ترانس درمال - اتوموکستین - بنژیدروکدون/استامینوفن - برملانوتید - بوپرنورفین - بوپرنورفین باکال - ایمپلنت زیر جلدی بوپرنورفین - بوپرنورفین ترانس درمال - بوپرنورفین، تزریق طولانی مدت - بوتورفانول - اکسیبات های کلسیم/منیزیم/پتاسیم/سدیم - کاربامازپین - سرتینیب - کلروکین - سایمتیدین - کلاریترومایسین – کلونیدین - کلوزاپین - کریزوتینیب - دگارلیکس - دیازپام داخل بینی - دیسوپیرامید - دونپزیل - افاویرنز - الیگلوستات - الکسادولین - انکورافنیب - انترکتینیب - انزالوتامید - اریبولین - پایه اریترومایسین - اریترومایسین اتیل سوکسینات - اریترومایسین لاکتوبیونات - اریترومایسین استئارات - اسیتالوپرام - اتووین - فنتانیل - فنتانیل داخل بینی - فنتانیل ترانس درمال - فنتانیل ترانس مخاطی - فکسینیدازول - فینگولیمود - فسفنی توئین - گادوبنات - جمی فلوکساسین -گلیتریتینیب - گلسدگیب - گرانیسترون - هیدروکودون - هیدروکسی کلروکین سولفات - ایبوتیلاید - ایده اللیسیب - اینداپامید - اینوتوزوماب - ایزوکاربوکسازید - ایزوفلوران - ایووسیدنیب - لینزولید - لیتیوم - لونافرنیب - لوپیناویر -  ماسیمورلین - متیلن بلو - متوکلوپرامید داخل بینی - میفپریستون - میرتازاپین - موبوکرتینیب - نالبوفین - نفازودون - اولانزاپین - الوپاتادین داخل بینی - اندانسترون - اگزالی پلاتین - اوزانیمود - پانوبینوستات - پنتامیدین - پنتازوسین - فنلزین - فنی‌توئین - پیموزاید - پیتولیسانت - پونسیمود - پریماکین - پروکائین آمید - پروکاربازین - کینیدین - ریبوسیکلیب - ریفابوتین - ریفامپین - رومیدپسین - روپگین اینترفرون آلفا 2b - ساکویناویر - سلژیلین ترانس درمال - سلینکسور - سرترالین - سووفلوران - سیپونیمود - سدیم اکسیبات - سولیفناسین - سوتالول - مخمر سنت جان - سوفنتانیل SL - سونیتینیب - تاکرولیموس - تترابنازین - ترامادول - ترانیل سیپرومین - توکاتینیب - اومکلیدینیم بروماید/ویلانترول استنشاقی - سنبل الطیب - وندتانیب - ومورافنیب - ویلانترول/فلوتیکازون فوروات استنشاقی – وورینوستات   -  Voxelotor
نیازمند پایش
آباکاویر - آلبوترول - آلفنتانیل - آلفوزوسین - آلپرازولام - آمی تریپتیلین - آموباربیتال - آموکساپین - آپومورفین - آپرپیتانت - آرفورموترول - آریپیپرازول - آرمودافینیل - آرتمتر/لومفانترین- آسناپین - آتازاناویر - اتوژپانت - آوپریتینیب - اکسیتینیب - آزلاستین - باکلوفن - بیداکیلین - بلادونا و تریاک - بن پریدول - بنزفتامین - بوسنتان - بوسوتینیب - برکسانولون - برکسپیپرازول - برومفنیرامین - بودزوناید - بوپرنورفین - بوپرنورفین باکال - بوپرنورفین، تزریق طولانی مدت - بوتاباربیتال - بوتالبیتال - بوتورفانول – کافئین - کانابیدیول - کپسیتابین - کاربینوکسامین - کاریپرازین - کاریزوپرودول - سنوبامات - هیدرات کلرال - کلردیازپوکساید - کلرفنیرامین - کلرپرومازین - کلرزوکسازون - سیناریزین - سیپروفلوکساسین - سیتالوپرام - کلاریترومایسین - کلماستین - کلوبازام - کلومیپرامین - کلونازپام - کلورازپات - کلوزاپین - کوبیسیستات - کدئین - Conivaptan - کورتیزون - کریزوتینیب - کروفلمر - سیکلیزین - سیکلوبنزاپرین - سیکلوسپورین - سیپروهپتادین - دابرافنیب - دانترولن - داردورزانت - داریفناسین - داروناویر - داساتینیب - دفراسیروکس - دسفلوران - دزیپرامین - دوترابنازین - دگزامتازون - دکسکلرفنیرامین - دکسفن فلورامین - دکسمدتومیدین - دکس متیل فنیدات - دکستروآمفتامین - دکسترومورامید - DHEA، گیاهی - دیامورفین - دیازپام - دی کلرفنامید - ديدانوزين - دی اتیل پروپیون - دیفلیکفالین - دیفنوکسین hcl - دیلتیازم - دیمن هیدرینات - دیفن هیدرامین - دیفنوکسیلات hcl - دیپیپانون - دوبوتامین - دوفتیلید - دولاسترون - دوپامین - دوپکسامین - دوسولپین - دوکسپین - دوکسیلامین - دروندارون - دروپریدول - Duvelisib - - الاگولیکس - Eltrombopag - الویتگراویر - elvitegravir/cobicistat/emtricitabine/tenofovir DF - انکورافنیب - افدرین - اپی نفرین - راسمیک اپی نفرین - پایه اریترومایسین - اریترومایسین اتیل سوکسینات - اریترومایسین لاکتوبیونات - اریترومایسین استئارات - اسکیتامین داخل بینی - اسلی کاربازپین استات - استازولام - اتانول - اتومیدات - اتراویرین - ایزوگابین - فدراتینیب - فن فلورامین - فیرننون - فلکائینید - فلیبانسرین - فلوکسوریدین - فلوکونازول - فلودروکورتیزون - فلوکستین- فلوفنازین - فلورازپام - فلووکسامین - فرموترول - فوزامپرناویر - فوزاپرپیتانت - فاسکارنت - فسفنی توئین - گاباپنتین - گاباپنتین اناکاربیل - گاناکسولون - جمتوزوماب - گوسرلین - گریپ فروت - گریزئوفولوین - هالوپریدول - هیسترلین - هیدروکورتیزون - هیدرومورفون - هیدروکسی زین - ایلوپریدون - ایمی پرامین - ایندکاترول، استنشاقی - ایندیناویر - سولفات ایساووکونازونیوم - ایزونیازید - ایزوپروترنول - ایسترادفیلین - کتامین - کتوتیفن، چشمی - لاپاتینیب - لاروترکتینیب - لاسمیدیتان - لمبورکسانت - لناکاپاویر - لنواتینیب - لترموویر - لوپرولید - لوالبوترول - لووفلوکساسین - لوورفانول - لیسدگزامفتامین - لوفپرامین - لوفکسیدین - لومیتاپید - لوپرازولام - لورازپام - لورلاتینیب - لورمتازپام - لوکساپین - لوکساپین استنشاق شده - لومفانترین - لورازیدون - ماپروتیلین - ماراویروک - ماری جوانا - ملاتونین - مپریدین - مپروبامات - متاپروترنول - متاکسالون - مت آمفتامین - متوکاربامول - متیلن دی اکسی مت آمفتامین - متیل پردنیزولون - مترونیدازول - میکونازول واژینال - میدازولام - میدازولام داخل بینی - میدودرین - میفپریستون - میرتازاپین - میتوتان - مودافینیل - مولیندون - مورفین - Motherwort - موکسی فلوکساسین - موکسونیدین - نابیلون - نافسیلین - نالبوفین - نلفیناویر - نویراپین - نیفدیپین - نیلوتینیب - نیرماترلویر- nirmatrelvir/ritonavir - نوراپی نفرین - نورتریپتیلین - اکتروتید - اکتروتید (پادزهر) - افلوکساسین - اولانزاپین - اولیسریدین - الوداترول استنشاقی - اوماولوکسولون- تنتور تریاک - اورفنادرین - اوسیمرتینیب - اگزالی پلاتین - اگزازپام - اکسکاربازپین - اکسی کدون - اکسی مورفون - اوزانیمود - پالیپریدون - پاپاورتوم - پاپاورین - پاروکستین - پازیروتید - پگینترفرون آلفا 2b - پگویزومانت - پنتازوسین - پنتوباربیتال - پرامپانل - پرفنازین - فندی مترازین - فنوباربیتال - فن ترمین - فنیل افرین - فنیل افرین PO - فنی توئین - فولکودین - پیماوانسرین - پیموزاید - پیربوترول - پوزاکونازول - پردنیزون - پرگابالین - پریمیدون - پروکلروپرازین - پرومازین - پرومتازین - پروپوفول - پروپیل هگزدرین - پروتریپتیلین - کوازپام - کوتیاپین - کینین - کینوپریستین/دالفوپریستین - راملتئون - رانولازین - رمیمازولام - ریفامپین - ریفاپنتین - ریلپیویرین - ریسپریدون - ریتوناویر - روکاپاریب - روفینامید - سالمترول - شیساندرا - Skullcap - سکوباربیتال - سلپرکاتینیب - سووفلوران - shepherd's purse - سولفات سدیم / سولفات منیزیم / کلرید پتاسیم - سولفات سدیم/سولفات پتاسیم/سولفات منیزیم - سورافنیب - استریپنتول - سوفنتانیل - سولفامتوکسازول - سوورکسانت - تامسولوسین - تاپنتادول - تازمتوستات - تکوویریمات- تلاوانسین - تمازپام - تربوتالین - تری فلونوماید - تیوریدازین - تیوتیکسن - تینیدازول - تیپراناویر - توپیرامات - ترامادول - رازودون - تریازولام - تری کلابندازول - تریکلوفوس - تری فلوپرازین - تری متوپریم - تری میپرامین - تریپرولیدین - تریپتورلین - تروپیسترون - والبنازین - ونلافاکسین - وراپامیل - ووکلوسپورین - وریکونازول - زایلومتازولین - یوهیمبین - زفیرلوکاست - زیکونوتید - زیپراسیدون - زوتپین
تداخل جزئی
استازولامید - آناستروزول - آزیترومایسین - بریمونیدین - سیکلوفسفامید - دکستروآمفتامین - اکالیپتوس - لیدوکائین - پازوپانیب - روکسولیتینیب - روکسولیتینیب موضعی - Sage – زیکونوتید - زیدوودین

مصرف همزمان با الکل و یا سایر داروهای آرام بخش باعث گیجی و کندی تنفس می گردد.
مصرف همزمان متادون با برخی داروها باعث ایجاد سندرم سروتونینی می شود.
مطمئن شوید پزشک اطلاع کافی از مصرف این داروها را که شامل داروهای محرک، داروهای گیاهی، داروهایی برای افسردگی، بیماری های روحی- روانی، بیماری پارکینسون، سردرد میگرنی، عفونت های جدی یا پیشگیری از تهوع و استفراغ می شود را دارد.

هشدارها
• دپرسیون تنفسی جدی، تهدید کننده زندگی یا کشنده ممکن است رخ دهد.
• از نظر دپرسیون تنفسی، به ویژه در زمان شروع یا پس از افزایش دوز، نظارت کنید.
• به بیماران آموزش دهید که قرص/کپسول را به طور کامل ببلعند. خرد کردن، جویدن، تزریق یا حل کردن می تواند باعث آزاد شدن و جذب سریع دوز بالقوه کشنده شود.
• مصرف همزمان مواد اپیوئیدی با بنزودیازپین‌ها یا سایر داروهای تضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی (CNS)، از جمله الکل، ممکن است منجر به آرامبخشی عمیق، دپرسیون تنفسی، کما و مرگ شود.
• مصرف حتی 1 دوز تصادفی، به ویژه توسط کودکان، می تواند منجر به اوردوز کشنده شود.
• استفاده طولانی مدت در دوران بارداری می تواند منجر به سندرم محرومیت از مواد اپیوئیدی نوزادان شود؛ که در صورت عدم شناسایی و درمان ممکن است تهدید کننده زندگی باشد؛ و نیاز به مدیریت بر اساس پروتکل‌های توسعه یافته توسط متخصصان نوزادان دارد. این سندرم به صورت تحریک پذیری، بیش فعالی و الگوی خواب غیرطبیعی، گریه بلند، لرزش، استفراغ، اسهال و عدم افزایش وزن ظاهر می‌شود. شروع، مدت و شدت سندرم ترک مواد اپیوئیدی نوزادان بر اساس مواد اپیوئیدی خاص مورد استفاده، مدت زمان مصرف، زمان و میزان آخرین مصرف مادر، و میزان دفع دارو توسط نوزاد متفاوت است. اگر مصرف مواد اپیوئیدی برای یک دوره طولانی در یک زن باردار مورد نیاز است، بیمار را در مورد خطر ابتلا به سندرم ترک مواد مخدر نوزادان آگاه کنید و اطمینان حاصل کنید که درمان مناسب در دسترس خواهد بود.
• طولانی شدن فاصله QT و آریتمی جدی (torsades de pointes) در طول درمان با متادون رخ داده است. بیماران دارای فاکتورهای خطر برای ایجاد فاصله QT ، سابقه ناهنجاری های هدایت قلبی و کسانی که داروهای مؤثر بر هدایت قلبی مصرف می کنند را به دقت تحت نظر بگیرید.
• استفاده همزمان با مهارکننده‌های CYP3A4، 2B6، 2C19، 2C9 یا 2D6 یا قطع مصرف همزمان داروهای القاکننده‌های CYP3A4 2B6، 2C19، یا  2C9 می‌تواند منجر به مصرف بیش از حد دارو شود.
• فرآورده‌های متادون، زمانی که برای درمان اعتیاد به مواد مخدر در برنامه‌های سم‌زدایی یا نگهداری استفاده می‌شوند، فقط باید توسط برنامه‌های درمانی تایید شده با مواد مخدر ، توزیع شوند.

نکات قابل توصیه
در زمان استفاده از متادون ، از مصرف فرآورده های حاوی الکل و داروهای آرام بخش و تضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی اجتناب شود.
هنگام مصرف دارو از رانندگی و یا کارهایی که نیاز به دقت بالا دارد اجتناب شود . این دارو در اغلب موارد سبب گیجی و کاهش عکس العمل مناسب می‌گردد.
از مصرف دارو با گریپ فوروت یا آبمیوه و عصاره آن اجتناب شود.
این دارو نباید به طور ناگهانی قطع شود. به توصیه های پزشک در مورد کاهش دوز عمل نمایید.
هرگز از قرص ها یا شربت متادون به صورت مخلوط برای تزریق وریدی استفاده نکنید. این عمل باعث مرگ ناشی از سوءمصرف از این داروها می شود.

مصرف در بارداری
رده C . در دوران بارداری این دارو منع مصرف دارد و باعث ایجاد سندرم محرومیت و تهدید کننده حیات نوزاد است.

مصرف در شیردهی
در صورت مصرف متادون، نوزاد نباید با شیر مادر تغذیه شود. این دارو می تواند به شیر مادر وارد شود و موجب خواب آلودگی، مشکلات تنفسی یا مرگ در کودک شیرخوار شود.